30/11/2010

Хятадыг үзэн яд...

           Би нөгөө муу Хятадуудыг чинь магтах гээгүй ээ. Тэр аймаар аймаар холбоонууд тайван байж үзээрэй. Битгий ирээд суга муганы үс хусчихаарай. Айжил байна шүү. Их л айхтар Хятадыг үзэн ядсан аймшгийн холбоо байдгийн гэсэн. Тэр холбоо нь ямар ч учиртай юм чөтгөр бүү мэд. Хүний үс хусдаг үсчдийнх юм уу? Эсвэл Монголын скинхэдүүдийн холбоо юм уу? Бүү мэд. Нэг л их Нацист гарууд байдаг юм гэнэ лээ. Би лав хувьдаа ингэж хэлээд суганы үсгүй болохоос айж байна.
           Гэхдээ нөхдүүдээ болохгүй шүү дээ. Хятадтай явсан охины үсийг хусаж энэ тэр. Ямар чиний эрхтэнээр банзалтсан биш дээ л гэж хэлмээр байна. Хүний эрхэнд ингэж халдаж болохгүй. Хүн юугаа зарж идэхээ өөрөө мэдээ гээд тэр ҮНДСЭН ХУУЛИНД чинь заачихсан байдаг юм.
          Энүүгээрээ Хятадуудыг чинь магтах гэсэнгүй ээ. Ингэж балайрч үс мүс хусч байхаар Олимпоос авч байгаа алтан медалиараа, Дэлхийд хамгийн олон нээлт хийснээрээ, Эдийн засгийн чадавхиараа, Оюунлагаараа өрсөлдөөч... Хятадуудыг зодлоо гээд Үсийг нь хуслаа гээд хол явах уу? Наад СКИНХЭД (миний орчуулгаар АРЬСАН ТОЛГОЙТ)-оороо нэг юм бодооч. Скин хэд ч гэлтгүй бүгдэд нь хэлмээр байна. Хятадыг хөөж туух биш тэднийг дагаж хөгжих хэрэгтэй л гэж хэлэх гээд байна. АНУлсын бөөрөнд наалдсан Мексикийг мэдэх байх. Тэд яаж, ямар хурдан хөгжлөө. Суралцах хэрэгтэй залуусаа. Гадаадынханаас суралцах хэрэгтэй. Хятадуудад дургүй байж болно. Гэхдээ хөрш айлаа сольдог шиг хөрш орноо сольдог бол хамаа байж уу. Болохгүйгээс хойш байдалтайгаа эвлэрээд тэднээс суралц. Суралцаж чаддаггүй юмаа гэхэд бөөрөнд нь наалдаад идээд байх хэрэгтэй.




Үргэлжлүүлэх>>

28/11/2010

Таксинд суугаад Хороолол орсон минь учиртай...

           Нэг өдөр шоппинг хийх гээд гарсымөө. Нартай өдөр байгаагүй лдээ. Зүгээр л байдаг нэг шороотой өдөр байсын. Мэдээж шоппинг хийх гэж байгаа хүн яалаа гэж микродохов. Таксиддын байгааздээ. 
      Ямар таксинд сууснаа дүрслээч гээд гуйвал. Түр тар түр тар гэсэн дуутай, жолооч нь хамараа ухсан нэг халтайсан хөөрхий дөө гэмээр нөхөр, бараг л траншейний гэмээр гар сайн байна уу гэж мэндлэх ч үгүй хаа хүрэхийн? Гэхээр нь ойрхон хэлчихвэл буу ч гэж байх шиг. Зарим таксинд ороод суунгуут шивэр энэ тэр ч үнэртэж байх шиг ёстой ой гутмаар шдээ.  Хувцасаа угаахгүй байгаа хүн машинаа угаахуу гэж бодохоос дотор муухай оригдог. Цагаан хувцастай ороод суувал бөгсөн хэсгээрээ хайлтайгаад л босоод ирэхээр. Заваан такси ч заваан шүү. Цэвэрхэн нь цэвэрхэн. Гэхдээ заваан нь илүү олон болов уу...
      Энэ таксичдын асуудлыг нэг мөр шийдээд хүн амьтан хүчинддэггүй, хулгай дээрэм хийдэггүй, таксинд хаясан юм буцаагаад өгдөг болгомоор юм. Нэг ёсондоо гадаадад байдаг такси баазыг л Монголд бий болгомоор байна лдаа. Бүгд тоолууртай, тав тухтай, аюулгүй. Таксинд шөнө орой суух гэж охидууд минь их л зүдэрдэг. Хүн гаргаж өгч суулгаад дугаар номерийг нь тэмдэглэж аваад л ээж аавдаа тийм дугаартай такси гэж хэлээд л... Ядаж таксинд суухдаа ч гэсэн айдасгүй баймаар байна шд. Юм болгоноос айсаар байгаад дальдчаа болж гүйцлээ. Тийм биздээ?
      За энэ ч яахав. Үндсэн асуудалдаа ороё. Таксинаас буугаад нэг дэлгүүр орлоо. Гэтэл яаж байна? Хамараа ухсан нэг хүүхэн, хумсаа будсан нэг хүүхэн, нүүрээ будсан нэг хүүхэн, ангалзтал бохь зажилсан нэг хүүхэн байна шүү дээ. Тэгээд яахуу? Энэ хэд вэ гэхээр байжий. Би юм хийж байгааздээ ч гэх шиг. Би үйлчлүүлэгч юм уу тэр үйлчлүүлэгч юмуу айн? Бараг би сайн байна уу та? Та юу зарах гэж байгаан? Миний сонирхолд нийцэх зүйл байна уу? гэж асуух юмуу хаашаан. Балай юм шиг. Тэгэхээр өөдөөс харчаад гайгүй хувцастай бол харин ч нэг наалдаж өгнө шдээ. Аа тэгээд жоохон тиймхэн хувцастай бол хялалзаад л, хулгайч ороод ирцэн аятай гөлөн гөлөн хийгээд л... Онцгүй шүү онцгүй. Дэлгүүр хэсэх гэж хамаг өнгөтэй өөдтэй хувцасаа өмсөж гарахгүй л бол тоох нь битгий л хэл нүднийхээ булангаар ч харахгүй. Дэлгүүр хэсэх гэж гангалдаггүй л баймаар байна шд. 
               Үйлчилгээний соёл энэ тэр гэж олон юм яриад яах вэ? Ядаж мэндлээч гэж гуйя тэгэхүү? Үйлчилгээний ажилчдааааааааа...
Үргэлжлүүлэх>>

25/11/2010

Гудамжинд лааз өшиглөгчдийн холбоо

        Би холбоо байгуулсаан. Үзмэрчийн ажлаа яасын гэжүү? Үзмэрч дэмий юм байна лээ. Ашиг орлого багатай над шиг амны пигүүртэй хүн болгон болдгийн байх гэсэн чинь юу вэ? Зарим нь хүүхэдтэй болчоод одоо эцгийг нь олж өг, зарим нь чи надтай юу яагаа биздээ тэгээд хүүхэдтэй болно гэсэн яасан гээд баахан юм болсон. Бас тэр муу хэдэн шавар бурхан, сертификат, өргөмжлөл хийлгэсэн банди мөнгөө нэхээд байхаар нь сертификатуудыг нь бүгдийг нь буцаагаад өгчихсөн. Хэлбэр дүрсгүй юм хийж хаячаад бас мөнгө нэхээд байгаамаа. Энүүхэндээ гэж чихэнд чинь шивнэхэд үзмэрч л битгий болж үзээрэй дээ. Ашиггүй дэмий юм байна лээ.
      Харин холбоо байгуулчихвал Батзандан, Магнай 2 шиг намд элсэх байлгүй, Эсвэл Ганбаатар шиг МҮЭвлэлийн ерөнхийлөгч болчих ч юм билүү, Бүүр эсвэл Баасан гуай шиг байртай болох байх гэж горьдож байна. Өө тийн манайд нэг шарваганасан шар сурвалжлагч ирээд ярилцлага авсан шдээ. Гэхдээ хөгийн юм болсоон.
        Тэрийг та таалан соёрхоно уу...
        
       За тэгээд цуутай үзмэрч асан, ГЛӨ(гудамжинд лааз өшиглөгчид)-ний холбооны ерөнхийлөгч Эмозтой та бүхнийг уулзуулах ч юу байхав ярилцсан ярилцлагыг хүргэе.
        
         Сурвалжлагч (цаашид С): Сайн байна уу? Таньд энэ өдрийн мэндийг хүргэе.
        Цуутай үзмэрч асан, ГЛӨ холбооны ерөнхийлөгч (цаашид ЦҮАГЛӨХЕ гэхгүй ээ. Зүгээр л Э гэе за юу) Эээ гялай минь гэж. Яасан хөөрхөн охин бэ? Хүүтэй болох гэж орж ирээ юу?
        С: Юу вэ ахаа. Би зүгээр сурвалжлагч шдээ.
       Э: Юу сурвалжлах гэсийн ахын дүү. Ах нь олоод өгнөө, олоод өгнө. Сүнс сүүдэр үү? Хийморь лундаа юу?
       С: Уучлаарай ахаа би сонины сурвалжлагч байнаа. Тэгээд танай энэ ГЛӨШ холбооны талаар таниас ярилцлага авах гэсэн юм.
       Э: Ээ туучий ах нь ёстой нүгэл хийлээ. Ай умаа хум хум пад пид под суухаа. Ахын дүү энэ ярилцлагыг гаргахгүй байж болох уу? Ах нь тэгэх юм бол орой болгон мааний ерөөл цацал өргий шөө. (Бодол: Энэ сурвалжлагч байхдаа яахавдээ. Хүүхэдтэй болох гэж ирэхгүй дээ халаг. Хөөрхөн туучий байх чинь хихи)
       С: Зиа танай холбоо ямар учиртай юуны төлөө холбоо вэ?
      Э: Ах нь зүгээр л байртай болдог юм билүү, эсвэл нэг юмны дарга ч юмуу, намд элссэн ч яахав гэж бодсымаа. Тэгээд нэг ямар ч хамаагүй холбоо байгуулая гэж бодоод оо.
      С: Юу гэнээ ахаа? Ингэж болохгүй шдээ. Та юу болох гээд байна гэнээ? Хэн холбоо байгуулахаар байртай эсвэл дарга болоод намд элсдэг гэж байна?
       Э: Гүй ээ хүү минь ээ. Энэ зурагтаар л тийм юм гараад байна шдээ хө. Тийм биш юм уу?
       С: Уучлаарай ахаа тийм биш. Та зүгээр л үзмэрчээ хий за юу. Солиотой амьтан бэ.

      Гээд нөгөө муу С чинь гараад явчихсан шд. Би ямар буруу юм хийсийн айн? Зүгээр л байртай ч юмуу, эсвэл дарга л болмоор байна шд. Хүн болгон байртай, дарга л баймаар байгаа биздээ. Тэгээд яаааагаад намайг солиотой гэж байгаан? Та нар хэлдээ. Ажил хийгээд байртай болж чадахгүй, юм үзээд дарга болж чадахгүй. Тэгээд би яахын бэээ? Би яахын?
      
Үргэлжлүүлэх>>

22/11/2010

Болиочээ ба болиочээ

    Улс орны хөгжлийг мэдэхийн тулд оршуулгын газар болон хар захаар нь очиж үзэхэд л хөгжлийн түвшин нь харагддаг гэж хаа нэгтгээгээс уншиж байсан юм байна. Тэгэж бодоод нөгөө Нарантуул гэдэг рүү нь чинь явж үзье гэж бодлоо. Монгол улсынхаа хөгжлийг тодорхойлох гээд яаж 70-н давхар луу яахав дээ тэ? Нээрээ 70-н давхар гэснээс энэ оршуулгын газруудын асуудлыг шийдэхгүй юм байхдаа. Уг нь чимээгүй хот чимээгүй хотоороо л баймаар байна шд. Гэтэл яаж байна? Хүүхдүүд нийлчихсэн гавлын ясаар хөл бөмбөг тоглоод гүйж байхын... Нээх учиргүй засаж янзлаад л нүүлгээд байдаггүй юмаа гэхэд ХӨӨЕ ЧИ АВС УХАХАА БОЛИОЧЭЭ гээд байдаг манаачтай л болмоор байгаа юм. Хэдий болтол бурхан болсон хүний биеийг нь онгичих вэ? Тиймээ.
     Би уг нь захаар зугаалах талаар бичиж байсыншдээ тэ? Тэгсэн чинь юу вэ? Тархи delay-таад өөр юм биччихлээ. Гол яриандаа ороё.
    Зах гарахын тулд нөгөө нисдэг авсанд чинь сууна шүү дээ. Би нэг муу цамаан зан маягийн юм гаргаад л микроны урд нь л сууна ухааны юм бодчихсон лаг пээдгэр зогсож байлаа. Тэгээд л яг урд нь суух гэж байсан чинь нэг 3-н хүүхэдтэй хүүхэн ирчихээд л эгч нь суучий эгч нь гээд л шүлсээ үсчүүлээд л би ч яахав хүний мөс маягийн юм гаргаад дотроо "би ямар хүүхэдтэй болгосон биш нөгөө ажилд нь дуртайдаа хүүхэдтэй болчоод" гэж бодоод хойно суусымөө.
    Их санасан газар 9-н шөнө хоосон хононо гэгчээр нөгөө муу микро хүнээ дүүргэх гээд буудал болгон дээр зогсоод байсан чинь нэг залуу хөөе хурдан явая гээд л орилж гарч байна. Тэгсэн микронд сууж байсан хүмүүс ам хэлээрээ бас дэмжилцээд бөөн хэрүүл уруул болоод бараг зодолдох нээ. Ямар ч байсан хүмүүс хэрэлдээд арай ч зодоон нүдээн дээрээ тулалгүй өнгөрсөн юмдаг. Ёоох ингэж нэг ирэх гэж гээд л буусан чинь нэг залуу хөл дээр гишгээд хээв нэг яваад өгдөг байна шд... Би дотроо ямар балиар амьтан бэ? Ядаж уучлал гуйчихгүй. Арчаагүй балиар юм этр гэж бодоод. Хэлсэн бол хуниулахгүй юу.
    Яг орохын даваан дээр микроноос 4-н залуу гарч ирээд учиргүй боолцоод зодоон маягийн юм болж байна. Тэгсэн чинь тэр хавьд байгаа бүх хүн оччихсон хүүе ээ салгаачээ болиоч гээд л ам хэлээрээ тус дөхөм үзүүлж байх юм. Сүүлдээ энэ нэг том биетэй залуу ёстой муу зодолдох юмаа. Би байсан бол алахгүй юу. Гэхдээ тэр жижиг нь их хурдан хөдөлгөөнтэй юм тэ? энэ том биетэйг бол элэглэж байна. Бариулвал алуулна даа ч гэж байх шиг. Би тэр үед Америк кинон дээр гардаг шиг цагдаа ч аль нэгийг нь үхсэний дараа ирнэ дээ гээд бодож байтал харин цагдаа ирээд салгаж байгаа харагдсан. Тэгээд яасан зодоон үзсэнээс болж зах хаагджийлээ шд. Явсан хэрэг бүтээгүй үнэн гуниг байгаа юм чинь. Ай хөөрхий...
Үргэлжлүүлэх>>

19/11/2010

Жорлонд орох гэж байгаа хүний царай Жорлонгоос гарахдаа өөр болдог

             Өмнөд Солонгосчууд Жорлонд орж байгаа хүний царай Жорлонгоос гарч байгаа хүний царай өөр гэж ярьдаг юм билээ. 
             Тэгэхээр яадаг байх нь Жорлонд орох гээд яарч яваа хүний царай Жорлонгоос гарахаараа их л сайхан болдог байх нь байна тийм үү? Эсвэл хэт их ялгадас гаргаад хошного нь хорсоод ярвайсан муухай юм болдог байх нь байна.
            Үйлийн эзэн нь яг манай улс төрчид шиг байгаа биз? Сонгууль гэхээр яг л чяцага харвах гэж байгаа юм шиг айлын хаалгуудаар өөрийнхөө зурагтай цаас наагаад л, бүлт бүлт харайгаад л, энд тэнд дуучдыг орилуулж бахируулаад л... 
             Харин сонгууль болсоны дараа яадаг билээ? Ялсан хэд нь хүндрээд сайхан болчихсон. Царай марай нь тайвшраад, алхаа гишгээ нь удааширчихсан. Ялагдсан хэд нь яадаг байх нь? Хошного нь хорсоостой явж байдаг байх нь.
             Жорлон руу чяцага харвах гэж гүйж байсан хүмүүсийн мөрийн биш улны хөтөлбөрийнх нь заримыг харвал инээгээд бүр өмдөндөө шээнэ шүү. Гэхдээ өмдөнд чинь шээлгэмээр байгаа учраас хэдийг нь бичлээ.
1. Иргэн бүрт 1 сая төгрөг гэсэн чинь би тэгвэл 1 сая 500-г өгнө гэсэн.
2. Улаанбаатар хотын утааг 5-н жилд арилгана гэсэн яасан айн?
3. 140000 айлын орон сууц барина.
4. Иргэдээ ядуурлаас гаргана.
5.Найман мянган оюутны дотуур байр төсвийн хөрөнгөөр барина.
  Эдгээрээс биелж буй нь биелэх гэж буй нь хэр  их болоо?
            2008 оны сонгуулийн дараа болсон хэцүүхэн явдал бол тэр үед л сонгогдох гэж Монголынхоо ард түмний ядуу буурай байдлыг далимдуулж, мөнгө ам руу нь цутгаж дээрэлхэж тохуурхсан яг л ТОМ ЖЕРРИ-г дээрэлхэж буйтай адилхан юм болсон. Гэхдээ цаад Жерри чинь Томоос хариугаа авч чадаад байдаг юм шүү. Харин Монголын ард түмэн авч чадахгүй хэвээрээ л байна. Гэхдээ тун удахгүй хариугаа авах цаг ирнээ. Тэр бол 2012 оны сонгууль.
Үргэлжлүүлэх>>

14/11/2010

Аймаар мундаг үзмэрч байна хөөе...

           Хүүе ээ таминь ээ. Цаана чинь нэг айхтар Эмоз гээд үзмэрч байна. Цаадах чинь тэнд ёстой балайг нь авч байна. Саяхан манай нэг дүү хүүхэдтэй болохымсоон болохымсон гээд үглээд  байсан чинь очиж үзүүлээд хүүхэдтэй болцон гээд л бод. Тэгээд ч зогсохгүй таны сүнс чинь хаана байгаа болон хаанаас олж авч болох уу? Сүлд хийморь чинь сэргэлэн цовоо байна уу? Сандал дээрээ яаж суусан байна? Мэнгэ чинь хаана байна? гээд л мэдэхгүй юм гэж нэг ч байхгүй. Би тэгэж байгаад нэг очье гэж бодоод байгаа. Өө бас цаадаханд чинь чадахгүй юм байдаггүй гэж сонссон юм байна. Ямарчил байсан:
          Үлээнэ, нулимана, илнэ, балбана, гөхнө, сорно, хайрна, түлнэ, ерөөж, хараагаад ч зогсохгүй бүр БЗХӨ хүртэл эмчлэнэ гээд боддоо. Гэхдээ БЗХӨ-г эмчлэхэд гөхнө гэдэг л хүнд сонсогдоод байгаа юмдаа. Яадгийг нь мэдэхгүй л юм... Ёстой лаг гар байгааз хийхгүй юм байхгүй...
         Манай дүү хүүхэдтэй болсон гээдийсийшдээ тэгээд гэрт нь орсон чинь ханаар нь дүүрэн сертификат байсан гэсэн. Тэрэн дээр нь Монгол улсын номер нэг илээч өөр нэг дээр нь тасархай хараагч этр гээд л баахан юм биччихсэн цаадах чинь бүр шүтчихсэн байна лээ. Тэгээд одоо удахгүй нөхөрийн даллага авахуулна гэээсэн.
         Би бас энэ Эмоз гээчийн удам судрыг нь айхтар мэддэг нэг том ламтай уулзаж байсан юм байна. Хуланц эцэг нь Хөвсгөлд нураадаг лам байсан юм билээ. Тэгээд угаасаа нөгөө онгод нь үе мүе дамжиж ирдийшдээ тэ? Тэгээд энэнд ирээд аймаар юм болсон гэжийлээ шд. Галзуурч малзуураад, зүв зүгээр зогсож байгаад хүнд цохиулсан юм шиг хөхөрч мөхрөөд аймаар... Сүүлдээ бараг хэвтэрт орсон гэсэн. Ёстой аймаар...
         Та нар энэ лаг хүнд очиж үзүүлээрэй дээ. Тэгээд сүнс сүлдээ хаана ч байгааг нь мэдэхгүй эргүүтээд яваад байваа айн?
Үргэлжлүүлэх>>

09/11/2010

Дарга нарыг баяжуулах хичээл No.1

           Би ер нь Дарга нарт баяжих хичээлийг шат дараалалтайгаар хүргэе гэж боддог боллоо. Эхний ээлжинд хотын даргаа яаж дэлбэртэл нь баяжуулах вэ гэдгээр олон төрлийн хичээл олж бичих гээд нөгөө толгойгоо олгой болгох шахаж байна шүү.

            Хамгийн эн тэргүүний асуудал бол нөгөө муу утаа гээч хогийн зүйл. Тэр хэрвээ хүн байсан бол үнэн олиггүй хүн байх байсан байхаа бүр манай УИХ гишүүдээс олиггүй. Би утааг хүн байсан бол ингэж ярих байсын хөөе хөгшөөн чи зүгээр л хотын даргынд амьдар тэгэхүү? Ядуу ард бидэнд Майкл Жексон шиг гэртээ цэвэр хүчил төрүүлэгч энэ тэр шахуулаад байх мөнгө алга ядаж байхад тэр тэнэг утаа гардаггүй түлш энэ тэр гээд солиороод байгаа баагийнуудтай очиж уулз тийм юм байхгүй биздээ хөгшөөн? Чи эсвэл маниуст тийм дургүй юмуу гээд л тэнэгтэх байсан байх лдаа. Аргаа барсан хүний бодол юмуу хаашаан.
           Өө тийн би нээрээ даргаа баяжуулах гэж байгаа шд. Дарга минь та эсвэл хэд хэдэн тэрбум төгрөг авч байгаад нөгөө утааг нь бүхэлд нь сордог агаар шүүгч хийвэл яаж байна? Эсвэл гэр хороолол, тамхичид, машинууд, үйлдвэрүүдийг бензин, нүүрсээр биш гэдэсний хийгээр ажиллуулдаг болговол яаж байна? Харин ч сүртэй юм бишүү тэ? Өөр бас нэг ийм санаа байнаа. Их дажгүй ямарчил байсан утаа гардаггүй түлш гээд мөнгө идээд байгаа нөхдийг бодвол арай дээр шүү. Хотоо нүүлгээд өөр газар авааччихая лдаа. Тэгвэл утаанаас холдышдээ. Таньд тийм мөнгө байгааздээ. Хөгийн амьтан бэ гөлийчөөд хараад зогсоод байхын. 
          Ингээд л загнаад унавал үнэн лайтай байдгийн байгааздээ. Кайф этр аваад л аая, дотроо баярлаад зүрх этр хурдан хурдан цохилоостой. Айхтар юм болно биз айн. 
          Хэрвээ уур чинь хүрээд дургүй чинь хүрээд байвал иймэрхүү юм бодоход илүүдэхгүй шүү. Өөрийгөө баясгаад л... 
          Энэ утаа гээч нөхрийг зайлуулах ганц арга нь айхтар том сэнс ч биш, утаа гаргадаггүй түлш ч биш, сордог агаар шүүгч ч биш ГАЗ гэдгийг л би мэдэж байна. Дэлхийд аль хэдийнээ утааныхаа асуудлыг ГАЗаар шийдчихээд байхад яагаад худлаа худлаа юм зохиоцгоогоод нэг нэгнийгээ хөгжөөн дэмжээд хямралаас нь авраад байнаа айн? Дампуурч байгаа найзыхаа компанийг худлаа юм ярьж аврах гээд л утаа гаргадаггүй түлш гээд байх юм. ГАЗ-тай болчихвол тэр утаа чинь алга болно шдээ. Уйлмаар санагдах юмаа. Бүр утаанаас нь болоод хоолой хорсоод хөл гар чичирч байна шдээ. 
           Улсын том том даргуудаа та нар гэртээ Майкл Жексон шиг цэвэр хүчил төрөгч цацуулчихсан юм уу? Яагаад утаа гэж амаа ангалзуулахгүй байнаа. Урьд нь Зоригийг алсан хүнийг олно гэж сонгуулиар рекламддаг байсан бол одоо Утаа арилгана гэж рекламдах юм байна лдаа. Тэр утааг арилгана гэж рекламдах гэсээр байтал та нарыг хоолтой нь байлгаад байгаа ард иргэд чинь уушгаар үхлээ ДУРАКУУДАА...
Үргэлжлүүлэх>>

08/11/2010

Чингисийн Монгол гэдэг нэрээрээ бахархдаг байсан чинь одоо бүр ичээд бөгс улайдаг болчихлоо

            Монголыг мэдэхгүй гадаад хүн гэж бас цөөхөн байна шүү. Чингисийн Монгол танай нийслэлийг Улаанбаатар гэдэг тэ? гээд л их л сайхан юм. Урьд нь бол танай Монголд зурагт бий юу? Ийм юм бий юу гээд л тэнэгтэж өгдөг байсан гэсэн. Ямар сайндаа нэг эргүү баагий танай Монголд нар бий юу гэж асууж байсан гээд л бодлдоо. Элэг хатмаар тэнэг золиг байгааз. За тэр ч яахав би энэ тэнэг золигийн талаар бичих гэсэнгүй харин тэр Чингис гэдэг нэрнээс л жоохон ичээд байх боллоо. Яагаад ичих болсныг дор дурьдах учир бүү бачимдаарай.
         
           Монгол явж үзсэн нэг баагий намайг Чингис нэрнээсээ ичихэд хүргэсэн шүү. Юу гэсэн гээч? Нэг Солонгос оюутан. Танай Монголчууд архиа Чингис гээд нэрлэчихсэн бас Онгоцны буудал нь ч Чингис бүүр том буудал нь хүртэл Чингис гээд л инээж гарах юм. Миний шар гозойж бүр хөмхий мөмхийгөө зууж муугаад ичиж бариад л улайж энэ тэр тэнэгтэж байгаад юу олж хэлэх вэ гэж бүр бодож байгаад нөгөө муу Сежун хааныг нь муулах гэсэн чинь бүр олддоггүй шүү. Тэгээд тэгвэл танайх бандаашан дээрээ Хааныхаа зургийг хэвлээ биздээ гэсэн чинь өөдөөс инээснээ арай ч бандаашаа Сежун гэж нэрлээгүй байхаа танайд бол Чингис хааны чинь нэртэй архи хогийн саванд хэвтэж байна лээ гэдэг байна шд. Би тэгээд заз гээд л уурлах ч биш бантах ч биш гараад явсан. Дотроо инээх ч шиг, уйлах ч шиг, харамсах ч шиг, бүр шатах ч шиг. Айдаа Чингис гэх агуу эзний минь нэрийг гутааж байгаа хүмүүсийг яалтай ч билээ дээ. Болдог бол хаа хамаагүй юманд Чингис гээд нэр өгмөөргүй л юмсан. Үнэхээр наньдагнаж хамгаалдаг юм бол нэрийг нь ч гэсэн хамгаалмаар юм.
Үргэлжлүүлэх>>

05/11/2010

Сүртэй эдийн засагч байхын тулд Алт, зэсний үнэ ярьж Блоомберг үзэхдээ гол нь биш

         Манайхан нээх сүртэй сүртэй Алтны үнэ уналаа, Инфляци өслөө, Дэлхийн банк, Зэсний үнэ гээд л лаг лаг юм ярьж гардаг. Яс юман дээрээ гудамжинд лааз өшиглөөд явж байгаа баагийд бол зэсний үнэ нь өснө үү байна уу? Тэр инфляци гээч зүйл нь өсөөд 100-н оронд орно уу байна уу? хамаагүй л байхгүй юу.  Бензин гээч зүйл нь өсөөд автобусны үнэ нь 400 болчихвий, талхний үнэ 1500 болчихвий гэдэг л хамаатай болохоос Ерөнхий сайдын юу хийж байгаа нь ч падлийгүй. 
          Монголын айхтар эдийн засагчид хэдхэн хүнд л зориулагдсан юм ярьж хийж байдаг гэхэд бараг хилсдэхгүй боловуу. Ард иргэдийнхээ эдийн засгийн талаарх мэдлэг боловсролыг ч мэдэхгүй хэвтэж байж инфляци яриад л, бирж дээр зарагдаж байгаа хувьцааны талаар яриад байх ямар хэрэг байна аа.
         Та боддоо хөдөө төрснөөсөө хойш мал маллаж байгаа малчин дээр гүйж очоод л Интернэт гэх зүйлээр ямар их боломжгүй зүйлийг боломжтой болгоод, хаа байсан Африкт байгаа залуутай хажуудаа байгаа юм шиг яриад, Антрактидад байгаа  Нигер залуугийн зургийг хэдхэн товч дараад үзнэ гээд байвал энэ нэг тэнэг юм чинь Ямаанд мөргүүлчихээ юу даа гэж бодох нь гарцаагүй.
         Яг юу хэлэх гээд баахан үлгэр домог шиг юм яриад байна вэ гэвэл Эдийн засагч гэхээрээ л заавал онол үзэж 4,5-н жил их сургуульд мануухай болж суусан хүнийг хэлэхгүй л гэх гээд байна. Эдийн засаг мэддэг ч бай мэддэггүй ч бай ямар ч л байсан өөрийнхөө орлого зарлагыг л мэддэг байх нь маш чухал юм. Өөрийнхөө орлого зарлагыг мэддэг болсноороо үргүй зардал гаргахаа больж эхлэнэ гэсэн үг лдээ.
        Жишээлбэл:  Өдөрт хэдэн төгрөгөөр автобусанд сууж байна ирж буцахдаа, уншихгүй байж шал дэмий ном хэдэн төгрөгөөр авч байна, өдөрт хэдэн төгрөгөөр нэгж авч байна гэх мэт.
Энэ бүгдийг мэддэг болчихсон байхад та аяндаа л мессэж бичихдээ аан, заз гэсэн хэрэгтэй хэрэггүй юм бичихээ больж эхэлж байгаа юм. Ингэнэ гэдэг чинь нөгөө гэр бүлийн эдийн засагт хичнээн их хэмнэлт болохыг бодоод үздээ.
       Гэхдээ бас хэмнэхдээ гол нь бишээ. Хэмнэж байна гээд л эхнэртээ ч хувцас авч өгөхгүй, өөрөө ч олигтой хоол унд идэхгүй явж ердөө болохгүй. Хэмнэх гэдэг чинь бас учиртай. Өглөө болгон хоолоо идэж гарч байх хэрэгтэй. Энэ бас нэг хэмнэлт юм. Яаж хэмнэж байна вэ гэхээр та өглөө болгон хоол идсэнээр өөрийгөө бага ч гэсэн эрүүл байлгана, бас дулаахан хувцаслах, алим жимс, витамин хэрэглэх хэрэгтэй. Бас нэг чухал хэрэгтэй зүйл нь гэвэл сонголт. Та өмсөхгүй байж зүгээр л ээж аавдаа гонгинож үсэрч уйлах шахаж байж авсан хувцсаа 1 удаа өмсөөд л дахиж өмсөхгүй болвол тэр мөнгийг шууд хогийн саванд л хийж байна гэсэн үг, бас хоол амттай хийх хэрэгтэй бөгөөд түүнийгээ бүгдийг нь идэх хэрэгтэй. Та ямар ч амтгүй усан далай хийчихээд хаявал хэдэн төгрөг хаях бол? Энүүгээрээ юуг хэлэх гээд л түдчиж бүдчээд байна гэхээр манай Монголчууд бэлэн харагдаж байгаа мөнгийг л мөнгө гэж ойлгоод тэрийгээ харин ч нэг үрж байгаамдаа яг үнэндээ тэр мөнгө чинь танай гэрээр дүүрэн байдаг тэр бүх эд материал чинь юм шүү дээ.
        Арвилан хэмнэлт гэдэг бол БАЯЖИХ УХААНЫ талаарх ном товхимолыг уншихаас ч илүү зүйл. Та өөрийнхөө орлого зарлагаа бичээд бүр мэддэг болчихоор баяждаггүй юмаа гэхэд тодорхой хэмжээний хуримтлалтай болох нь дамжиггүй. 

Сүүлийн асуулт: Дээр яриад байсан лаг хүмүүс өөрийнхөө орлого зарлагыг мэддэг болов уу?

Жич: Орлого зарлагаа хөтлөх гэхээр нэг л болж өгөхгүй байвал надаас асууж болно шүү.

Монгол улс минь мандан бадарч бүх ард иргэд минь баяжих болтугай. Таньд амжилт хүсье.

Үргэлжлүүлэх>>